معاملات بورس کالا

بورس کالا چیست؟

وجود نارسایی و ناکارآمدی بازارهای سنتی، وجود نوسانات کاذب و عدم شفافیت برای کشف قیمت و همین طور نبود تضمین های لازم برای معاله گران، بشر را برآن داشت که اقدام به راه اندازی بورس های کالا در کشورهای جهان بپردازند.

بورس کالا بازاری منسجم است که در آن تعداد زیادی از فروشندگان، کالاهای خود را عرضه کرده و این کالاها پس از بررسی های کارشناسی و قیمت گذاری توسط کارشناسان به خریداران عرضه می شوند. در بورس کالا معمولاً کالاهای خام و فرآوری نشده مانند فلزات، پنبه، گندم، برنج و ….. معامله می شود که به آن معاملات بورس کالا می گویند.

زمینه های فعالیت بورس کالا عبارتند از:

1- کانی های فلزی
2- محصولات شیمیایی و پتروشیمی
3- محصولات کشاورزی
4- معاملات آتی

مزایای معامله در بورس کالا

1- ایجاد اطمینان بین خریدار و فروشنده است.کالاهایی که در بورس کالا عرضه می شود از نظر اصالت و داشتن استاندارادهای لازم و فروشندگان آن کالاها از نظر صداقت مورد تایید نهادهای نظارتی و تنظیم‌کننده بازار است و از طرف دیگر پرداخت وجه و تسویه حساب از طریق اتاق پایاپای انجام می شود درنتیجه ریسک تسویه وجه وجود نخواهد داشت.
2- در بورس کالا کشف قیمت از طریق حراج و بر اساس عرضه و تقاضا صورت می پذیرد و این امر موجب ایجاد رقابت سالم بین تعداد زیادی از خریداران و فروشندگان می شود.
3- بورس کالا مانند بورس اوراق بهادار دارای شفافیت است و معاملات صوری و دست کاری قیمت در آن صورت نمی گیرد و تعداد خریداران و فروشندگان و نرخ های پیشنهادی آنها در معرض دید همگان قرار می گیرد.
4- حذف واسطه های غیرضروی برای معاملات و ایجاد فضای مناسب برای خرید و فروش مستقیم بین خریدار و فروشنده
5- معاملات در بورس کالا مشمول معافیت های مالیاتی است.
6- جبران خسارت در مورد کالای معامله شده در بورس کالا از طریق اتاق پایاپای انجام می شود و نیازی به اقامه دعوی در مراجع قضایی ندارد.
7- در بورس کالا امکان معامله به صورت سلف وجود دارد به این صورت که معاملات در بورس هم از طرف خریدار هم از طرف فروشنده می تواند به صورت تسویه سلف باشد از طرف دیگر بانک ها بر اساس اسناد صادر شده توسط کارگزاری ها خیلی سریع و راحت تر به خریدار وام می دهند جون از صحت معامله اطمینان دارند.

محدودیت های معامله در بورس کالا

1- کسانی می توانند در بورس کالا معامله کنند که حجم خریدشان از حد معینی مثلا 30 یا 120 یا 250 تن در رینگ های مختلف کمتر نباشد.
2- گاهی اوقات کالا در بورس کالا به صورت سبد عرضه می شود مثلا شخصی کلیه کالاهای موجود در سوله خود را یکجا به فروش می رساند و امکان انتخاب برای خریدار وجود ندارد.
3- معامله در بورس کالا برای افرادی که دنبال فرار مالیاتی هستند جالب و دلخواه نیست.
4- فروشندگان باید دائماً کالای خود را در بورس کالا عرضه کنند و در صورت وقفه اخراج می شوند.

قراردادهای قابل معامله در بورس کالا

1- قرارداد نقدی(spot)
2- قرارداد سلف(forward)
3- قرارداد نسیه(credit)
4- قرارداد آتی(future)
5- قرارداد اختیار معامله(option)
6- قرارداد صلح
7- قرارداد معاوضه

مراحل خرید در بورس کالا:

1- انتخاب کارگزار و دریافت کد مشتری بورس کالا
2- تکمیل فرم درخواست خرید با پیشنهاد قیمت به صورت باز، مقطوع و محدود
3- بررسی امکان خرید کالا و در صورت نیاز رایزنی با عرضه کننده کالا توسط کارگزار
4- واریز پیش پرداخت به حساب کارگزار نزد اتاق پایاپای که معادل حداقل سپرده مورد نیاز معامله است (10% ارزش تقریبی کالای مورد سفارش و 5% ارزش تقریبی کالای مورد سفارش برای کالاهایی که در رینگ صادراتی فروخته می شوند)
5- خرید کالا به این صورت که در زمان عرضه کالا در تالار، کارگزار با سایر کارگزاران رقابت می کند و در صورت عرضه کافی در قیمت مناسب کالا را خریداری می کند.
6- ارسال اطلاعیه خرید که پس از خرید کالا، اطلاعیه خرید توسط کارگزار تنظیم و برای خریدار ارسال می شود. در این اطلاعیه جزییات خرید، قیمت، حق الزحمه کارگزاری، عوارض بورس و عوارض قانونی درج می شود.
7- واریز مابقی وجه که باید حداکثر تا ساعت 10 صبح روز سوم کاری، مابقی وجه بر اساس اعلامیه خرید به حساب های بورس درج شده در اعلامیه خرید واریز شود. نام واریز کننده وجه بایستی با نام خریدار کالا یکسان باشد.
8- تسویه حساب با پایاپای که پس از واریز وجه توسط خریدار، کارگزار اقدام به تسویه حساب با اتاق پایاپای نموده و مدارک تسویه را تکمیل و به کارگزار فروشنده تحویل می دهد.
9- تعیین پیمانکار حمل بار که در این مرحله باید پیمانکار حمل بار و آدرس تخلیه توسط خریدار مشخص شده باشد.
10- پیگیری دریافت ثبت سفارش از فروشنده
11- دریافت حواله
12- پیگیری خریدار در خریدهای سلف که در خریدهای سلف، خریدار یک هفته قبل از موعد تحویل کالا، با فروشنده ارتباط برقرار کرده و پیمانکار حمل کالا را تعیین می نماید.

مراحل انجام داد وستد دراطلاعات بورس کالا:

1- مشتری درخواست خرید و یا فروش را به کارگزار می دهد و کارگزار سفارش مشتری را در تالار معاملات منعکس می کند.
2- سفارش مشتری در تالار معاملات و به روش حراج انجام می شود و معامله ثبت می شود.
3- پس از ثبت معامله داد و ستد آغار می شود و اتاق پایاپای گزارش نهایی اعم از وضعیت سپرده های مورد نیاز، تسویه روزانه و کارمزد معاملا را تهیه و برای کارگزار ارسال می کند.
4- اتاق پایاپای حساب های خود را با تمام کارگزاری ها تسویه و کارگزار هم حساب خود را با مشتری تسوبه می کند و در نهایت آگهی انجام معامله برای مشتری ارسال می شود.

پس قبل از هرکاری به کارگزار مورد نظرتان مراجعه کرده و جهت دریافت کد مشتری در بورس کالا اقدام کنید. اشخاص حقیقی لازمست فرم درخواست کد مشتریان حقیقی را تکمیل کرده و به همراه کپی شناسنامه و کارت ملی به کارگزار تحویل دهند. اشخاص حقوقی لازمست فرم درخواست کد مشتریان حقوقی را تکمیل کرده و به همراه کپي روزنامه رسمي ثبت شركت و كپي روزنامه رسمي آخرين تغييرات شركت و کپی شناسنامه و کارت ملی اعضا هیئت مدیره شرکت به کارگزار تحویل دهند.