کارایی بازار سرمایه

کارایی بازار سرمایه

قیمت بازار سهام یک شرکت، منوط به انتظارات سرمایه گذاران در مورد سهام و قیمت های آتی سهام است.
انتظارات نیز، بر اساس اطلاعاتی که سرمایه گذار درباره شرکت مورد نظر و طرح های آینده آن دارند، ایجاد می شود.
اطلاعات و دسترسی به آنها تاثیر زیادی بر تصمیم گیری سرمایه گذاران و قیمت های سهم میگذارد.
فرضیه بازار کارآمد بیان می کند: اطلاعات مالی به سرعت در بازار های مالی انتشار میابد و بر قیمت اوراق بهادار تاثیر می گذارد.
بنابراین بازاری کارآمد است که قیمت سهام در آن، متاثر از اطلاعات سهام باشد. سرمایه گذاران در این گونه بازار ها با توجه به بهره مندی از اطلاعات منتشر شده سهام، تصمیمات مناسبی در معاملات سهام خواهند گرفت.

ویژگی بازار کارا

۱.شرایط بازار رقابت

نکاتی از قبیل تعداد فراوان و کافی عرضه کننده و تقاضا کننده در بازار و یا آزاد بودن ورود و خروج به بازار برای همه مردم و نبود مانع و شرط و شروطی برای این کار، شرایط مهم برای حضور تعداد بسیاری شرکت کننده در بازار است.
به عبارت دیگر؛ بازار وقتی کارا می شود که تعداد افرادی که اقدام به خرید و فروش می کنند بسیار زیاد باشد.
در بازاری که معامله کم بوده و افراد مشارکت کننده در آن محدود باشد، کارایی وجود ندارد.

۲. معامله ارزان

معامله در بازار کارا نباید گران باشد، مخارج معامله کردن بسیار کم و به وضعیت بدون خرج بودن نزدیک باشد.

۳. حداقل هزینه و سرعت بالا

اطلاعات باید به سرعت و با حداقل هزینه به اطلاع دست اندرکاران بازار و شرکت کنندگان در معاملات برسد.

۴. اعتماد و اطمینان به ارزش ها

کسی که در این بازار خرید و فروش می کند باید احساس امنیت کند و اطمینان بیابد که آنچه بابت اوراق بهادارش دریافت و یا پرداخت می کند ، به ارزش ذاتی آن نزدیک است
یعنی قیمت عادلانه ای برای کالای خود دریافت یا پرداخت می کند

۵.قدرت محدود معامله گری

هیچ معامله گری آنچنان قدرتی نداشته باشد که بازار را زیر نفوذ خود بگیرد و تاثیر مهمی بر بازار بگذارد.

۶. قابلیت قرض با نرخ رایج

در این بازار هر کسی می تواند با نرخ های رایج بازار مالی (نرخ بهره) قرض بدهد و قرض بگیرد. این مورد به معنی عدم وجود هزینه های معامله کردن و مالیات در بازار هم هست.

۷. تعدیل قیمت به سرعت انجام می شود.

در این بازار افراد زیادی حضور دارند که اطلاعات را دریافت، ارزیابی و ارزش آن را پیدا می کنند و به فوریت اقدام به خرید و فروش می کنند‌.
اقدام فوری آن ها باعث می شود که اطلاعات موجود، دقیقا و به سرعت روی قیمت ها انعکاس یابد. چون ورود اطلاعات به بازار و تاثیر آن در قیمت ها به شکل تصادفی است، پس تغییرات قیمت در این بازار روند خاصی ندارد و روند تغییر قیمت و الگوی رفتاری آن تصادفی و به اصطلاح قیمت تابع گام تصادفی می باشد.

۸. شرط لازم برای کارایی رقابت است.

در همه بازار های عمده مالی جهان، غیر از تعداد زیاد معامله کننده، تعداد زیادی هم دلال و کارگزار و واسطه متخصص خرید و فروش روی سهام، وجود دارد. این ها افراد کارشناس در خرید و فروش هستند. این افراد آن پختگی را دارند که تاثیر اطلاعات را به قیمت سهام بسنجند. می توانند تاثیر اطلاعات خاص و جهت تاثیر آن ها را بر قیمت درک کنند و اثر زنجیره ای مجموعه ای از تغییرات و اخبار را بر روی اوراق بهادار حدس بزنند.

۹.‌ بازار باید در معرض ترافیک دوطرفه از اطلاعات باشد

به عبارت دیگر بازار کارا طوری است که در هر زمان هم خریدار باشد و هم فروشنده. در بازار کارا عده ای باید بر این باور باشند که خرید به نفع آن هاست و عده ای هم بر این باور که فروش به نفع آن هاست. تنها در این وضعیت است که حجم بالای معامله به دست می آید و بازار راحت تر به تعادل می رسد.

در بازار کارای سرمایه، ابزار های مالی بسیار گسترده ای وجود دارد که هر یک نقش خاصی در بازار ایفا کرده و هر کدام شکافی را در بازار پر می کنند‌. به عبارتی بازار کارای سرمایه بازاری پیچیده است که ابزارهای پیچیده مالی در آن وجود دارد. بطور مثال وجود اوراق اختیار معامله و نقش معینی که این اوراق در بازار به عهده دارد، بازار را کارا تر می کند و تعادل مناسب تری بین عرضه و تقاضا به وجود می آورد.

انواع کارایی های عملیاتی، تخصیصی و اطلاعاتی در بازار سرمایه

انواع کارایی ها در بازار های سرمایه کارامد وجود دارد. که هر سه نوع کارایی دارای وابستگی های متقابل هستند و برای ایجاد کارایی در بازار به هر سه این ها نیاز هست. اما نکته مهمی که وجود دارد این است که کارایی اطلاعاتی مهمترین نوع کارایی ها بوده و شرط لازم جهت داشتن سایر انواع کارایی ها است.
چنانچه نوع اطلاعات(گذشته، حال، آینده) به عنوان مبنای طبقه بندی بازار مورد استفاده قرار بگیرند، کارایی بازار ها را می توان به طبقه بندی کارایی ضعیف، نیمه قوی و یا نیمه ضعیف و قوی تقسیم نمود.

الف)کارایی ضعیف:

قیمت سهم تنها متاثر از اطلاعات گذشته است. یعنی اطلاعات جاری و آتی در رابطه با سهم در اختیار سرمایه گذاران نبوده؛ بر قیمت سهم تاثیر نگذاشته است.

ب) کارایی نیمه قوی و یا نیمه ضعیف:

در صورتیکه سرمایه گذاران علاوه بر اطلاعات گذشته راجع به یک سهم به اطلاعات جاری آن سهم نیز دسترسی داشته باشند، کارایی بازار نیمه قوی بوده و هیچ یک از سرمایه گذاران از این بابت بر دیگری ارجحیت ندارند.

ج) کارایی قوی:

در بازاری که قیمت های سهام، کلیه اطلاعات مربوط را منعکس نماید، کارایی قوی وجود دارد. در این قبیل بازار ها، حتی سرمایه گذارانی که به اطلاعات محرمانه شرکت دسترسی دارند، نیز قادر به تحصیل سود غیر متعارف نخواهند بود. این موضوع نیز به این دلیل اتفاق می افتد که همگی سرمایه گذارانی که به این گونه اطلاعات دسترسی دارند، فعالانه در خرید و فروش سهام شرکت می کنند و همین موضوع باعث می شود که قیمت ها به تناسب اطلاعات مزبور به یک سطح واقعی تعدیل گردد