تورم و نظریه های تورم

تورم و نظریه های تورم

تورم و نظریه های تورم چیست؟ به افزایش سطح عمومی قیمت ها تورم گغته می شود. به عبارت دیگر هرگاه شاخص قیمت ها در جامعه افزایش یابد ، گفته می شود که آن جامعه با تورم روبرو شده است.

البته ممکن است که حتی در دوران تورم ، قیمت بعضی از کالاها ثابت بماند و یا کاهش یابد. به نرخ رشد شاخص قیمت ها ، طی یک دوره تورم گفته می شود. به طور مثال اگر شاخص قیمت ها در سال 1390 برابر 600 و شاخص قیمت ها در سال 1397 برابر 700 باشد ، نرخ تورم این دوره برابر خواهد بود با :

نرخ تورم 16 درصد است. به این معنا که قیمت ها بطور متوسط طی یک سال 16 درصد افزایش داشته است.

تورم بر جنبه های مختلف زندگی اقتصادی و اجتماعی اثرگذار می باشد :

     1. اثر تورم بر توزیع درآمد

با قطعیت نمی توان نظری را در مورد اثر تورم بر توزیع درامد ارائه داد. تورم وضعیت کسانی را که درآمد های ثابت دارند بدتر می کند ، زیرا درامد حقیقی آنها پایین می آید ، یا اگر افزایش درامد کمتر از افزایش قیمت ها باشد ، وضعیت افراد بدتر می شود.

همچنین اینطور می توان عنوان کرد که اگر ارزش اسمی دارایی های افراد کمتر از تورم ، افزایش یابد ، افراد وضعیت بدتری پیدا خواهند کرد. کسانی که در دوران تورم وام با نرخ بهره ثابت دریافت کرده اند از تورم نفع خواهند برد و کسانی هم که قرض داده اند ، تورم به آنها لطمه وارد می کند.

* وضعیت توزیع درآمد را با شاخص های مختلفی اندازه گیری می کنند که یکی از آنها , منحنی لورنز و ضریب چینی می باشد . *

     2. اثر تورم بر تولید

معمولا گفته می شود که اگر تورم ملایم باشد ، به تولید کمک می کند. زیرا انجام هزینه ها زودتر از درامد ها می باشد. بنابراین در دوران تورم هزینه ها کمتر از درامد ها بالاتر می رود.

اگر تورم شدید باشد ، به علت اینکه افراد به سرمایه گذاری های بلند مدت روی نمی آورند و به کار های زود بازده روی می آورند ، تورم به تولید لطمه می زند.

     3. آثار حقوقی

سیاسی و روانی تورم در دوران تورم ، به علت افزایش قیمت ها افراد به تعهدات خود پایبند نیستند بنابراین مشکلات حقوقی افزایش می یابد و افراد حاضر به تعهدات بلند مدت نیستند. اگر تورم شدید و دائمی شود ، نشانه ضعف حکومت ها تلقی می شود و به شورش های اجتماعی و سیاسی منجر می شود.

همچنین در دوران تورم حتی کسانی که از تورم سود می برند نیز نگرانند ، زیرا فکر می کنند ممکن است نتوانند وضعیت خود را حفظ کنند. بنابراین در دوران تورمی نگرانی و حالت عدم تعادل روانی برای همه مردم پیش می آید که از آثار منفی تورم می باشد.

حتما بخوانید : آموزش ها

علت تورم

در حالت کلی می توان گفت که تورم یا در افزایش تقاضای کل نهفته است یا در کاهش عرضه کل. در نتیجه هر علتی که باعث افزایش تقاضای کل و یا کاهش عرضه کل گردد ، می تواند از عوامل ایجاد تورم باشد.

* ذکر این نکته ضروریست که هر افزایش تقاضا و یا هر کاهش عرضه ای هم لزوما منجر به تورم نمی شود. اگر همزمان با افزایش تقاضا ، عرضه نیز به همان میزان افزایش یابد ، قیمت ها افزایش نخواهند یافت و یا اگر با کاهش عرضه ، تقاضا نیز به همان میزان کاهش یابد تورمی اتفاق نخواهد افتاد.

افزایش تقاضا در صورتی به تورم منجر می شود که عرضه ثابت باشد و یا افزایش عرضه ، کمتر از افزایش تقاضا باشد ، کاهش عرضه نیز در صورتی منجر به تورم می شود که کاهش تقاضا ، کمتر از کاهش عرضه باشد و یا تقاضا ثابت باشد.

انواع تورم بر حسب علل ایجاد آن

     1. تورم ناشی از فشار تقاضا یا کشش تقاضا

تورمی که علت آن افزایش تقاضای کل باشد به تورم ناشی از تقاضا معروف است. هر عاملی که باعث افزایش تقاضای کل در اقتصاد گردد باعث تورم ناشی از فشار تقاضا می گردد.

به عنوان مثال سیاست های پولی و مالی انبساطی باعث می شود که تقاضای کل در اقتصاد افزایش یابد ، بنابراین با فرض ثابت بودن عرضه کل ، منجر به تورم می گردد که تورم ناشی از فشار تقاضا است.

     2. تورم ناشی از فشار هزینه

هر عاملی که باعث افزایش هزینه های تولید گردد ، منحنی عرضع کل اقتصاد را به سمت چپ انتقال می دهد و در نتیجه باعث افزایش تورم می شود. به این نوع تورم که ناشی از فشار هزینه ها است ، تورم ناشی از فشار هزینه گفته می شود .

به عنوان مثال افزایش حداقل دستمزد می تواند باعث تورم ناشی از فشار هزینه در اقتصاد گردد. افزایش قدرت بازاری اتحادیه های کارگری ، بنگاه های تجاری یا عرضه کنندگان مواد خام ، ایجاد انحصار و یا دریافت مالیات از عرضه کنندگان ، می تواند منجر به تورم ناشی از فشار هزینه گردد.

     3. تورم وارداتی

تورمی که علت ان افزایش قیمت کالاهای وارداتی باشد , به تورم وارداتی معروف است.

     4. تورم بنیادی یا نهادی یا ساختاری

منظور از تورم ساختاری که در کشور های در حال توسعه وجود دارد ، تورمی است که ناشی از ساختار خاص اقتصادی اینگونه کشور ها می باشد. این تورم از کمبود و تنگناهای امکانات حمل و نقل ، تکنولوژی پیشرفته , نیروی انسانی ماهر و یا وجود انحصارات ، بروکراسی اداری و عدم کارایی سیستم دولتی می باشد.

     5. تورم بخشی

تورم بخشی به این معناست که اگر در یک بخش اصلی اقتصاد , قیمت ها افزایش یابد ، باعث افزایش قیمت در سایر بخش های اقتصاد می گردد. مثلا افزایش قیمت انرژی یا حمل و نقل ، قیمت را در سایر بخش ها به دلیل بالا رفتن هزینه تولید ، بالا می برد.

     6. تورم ناشی از تنگناهای عوامل تولید

همراه با افزایش تقاضا و نزدیک شدن اقتصاد به سطح اشتغال کامل ، تنگناهایی پدید می آید ، این تنگناها باعث می شود که عرضه نتواند به اندازه تقاضا در جامعه افزایش یابد و در نتیجه تورم بوجود بیاید.

     7. تورم روانی

به تورمی اطلاق می شود که علت آن انتظارات و نگرانی های مردم ، نسبت به اینده باشد. بدبینی نسبت به آینده موجی می شود که تقاضا کنندگان ، تقاضای خود را جلو بیندازند و بیشتر تقاضا کنند.

عرضه کنندگان نیز ، عرضه خود را به تعویق اندازند و کمتر عرضه نمایند ، در نتیجه تورم ایجاد می شود و یا تورم موجود ، شدت می یابد.

     8. تورم پولی

به تورمی که ناشی از افزایش حجم پول و نقدینگی در جامعه باشد ، اطلاق می گردد.

     9. تورم رکودی

رکود تورمی اگر منحنی عرضه کل به سمت چپ انتقال یابد ، همزمان قیمت ها افزایش و تولید کاهش می یابد. به عبارت دیگر تورم و رکود اقتصادی همزمان بوجود می آید ، به چنین وضعیتی وضعیت تورم رکودی اطلاق می شود.

تورم ناشی از فشار هزینه ، منجر به تورم رکودی می شود. افزایش تقاضا ، هر چند تورم ایجاد می کند ولی در صورتی که منحنی عرضه کل صعودی باشد ، به افزایش تولید نیز منجر می شود. ولی کاهش عرضه به تورم و کاهش تولید منجر می شود.

درمان تورم چیست؟

برای درمان تورم ، باید یا تقاضای کل را کاهش داد و یا عرضه کل را افزایش داد و یا ترکیبی از این دو سیاست. سیاست های پولی و مالی انقباضی که باعث کاهش تقاضای کل می گردند ، یک سیاست ضد تورمی است ، افزایش واردات ، افزایش کارایی ، کاهش هزینه های تولید ، بهبود تکنولوژی و …

باعث افزایش عرضه کل می گردنند ، بنابر این یک سیاست ضد تورمی می باشند. یکی از راه های مبارزه با تورم اتخاذ سیاست های درآمدی است. کنترل مستقیم قیمت ها و نرخ گذاری دولتی و تعیین و تثبیت نرخ دستمزد ها که درآمد افراد را تحت تاثیر قرار می دهد ، سیاست درآ؛مدی نام دارد.

امیدواریم که این مطلب ( تورم و نظریه های تورم ) مورد رضایت شما عزیزان واقع شده باشد. برای دیدن مطالب بیشتر به سایت اکسیر مراجعه فرمایید.